ΚΕΕΛΠΝΟ: Πλησιάζει η περίοδος έξαρσης της εποχικής γρίπης – Ας προστατευθούμε από τη γρίπη!

Πλησιάζει η περίοδος έξαρσης της εποχικής γρίπης – Ας προστατευθούμε από τη γρίπη

Η γρίπη είναι συχνή και αρκετά σοβαρή αναπνευστική λοίμωξη, με μεγάλη μεταδοτικότητα. Στη χώρα μας, κάθε χρόνο παρουσιάζεται έξαρση της γρίπης μεταξύ Δεκεμβρίου και Απριλίου, με κορύφωση της δραστηριότητας του ιού συνήθως το μήνα Φεβρουάριο. Η γρίπη παρουσιάζεται με αιφνίδια έναρξη έντονων συμπτωμάτων, όπως υψηλού πυρετού, έντονης κόπωσης, μυαλγιών και πονοκέφαλου, που διαρκούν για 2–7 ημέρες. Η γρίπη μπορεί να δημιουργήσει και σημαντικές επιπλοκές, ιδιαίτερα, σε ασθενείς με υποκείμενα χρόνια νοσήματα και σε ηλικιωμένους ή βρέφη, οι οποίες κάποιες φορές οδηγούν στο θάνατο. Η συχνότητα της γρίπης είναι πολύ υψηλή, με συνέπεια κάθε χρόνο χιλιάδες ασθενείς να καταλήγουν στα νοσοκομεία και αρκετοί (145 ασθενείς μόνο για το 2014) να χάνουν τη ζωή τους.

Η σοβαρότητα των επιπλοκών της γρίπης, αλλά και η προσβολή μεγάλου μέρους του πληθυσμού με υψηλό πυρετό και απώλεια εργατοωρών, καθιστούν σημαντικό τον περιορισμό της συχνότητάς της. Η πρόληψη της γρίπης είναι σήμερα απολύτως εφικτή, καθώς υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, το οποίο παρέχεται δωρεάν σε όλο τον πληθυσμό. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε την αξία της τήρησης των κανόνων ατομικής και κοινωνικής αναπνευστικής υγιεινής, όπως το συχνό πλύσιμο των χεριών και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους ή με άτομα που έχουν συμπτώματα ιώσεων του αναπνευστικού, που συμβάλλουν στη μείωση της διασποράς της γρίπης.

Επειδή όμως η αποφυγή μετάδοσης της γρίπης δεν επαρκεί για να εξαλείψει το πρόβλημα, ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης της γρίπης διεθνώς είναι ο εμβολιασμός με το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο. Το εμβόλιο πρέπει να γίνεται απαραίτητα στα άτομα υψηλού κινδύνου αλλά και στους εργαζόμενους στο χώρο της υγείας, καθώς βοηθάει σημαντικά στην ατομική προστασία από τη γρίπη αλλά και περιορίζει την εξάπλωση του ιού στην κοινότητα και το νοσοκομείο. Ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση επιπλοκών αποτελούν τα άτομα > 60 ετών, το προσωπικό που παρέχει υπηρεσίες υγείας, τα παχύσαρκα άτομα, τα παιδιά και ενήλικες με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα (πνευμονοπάθειες, καρδιοπάθειες, ανοσοκαταστολή, μεταμόσχευση, αιματολογικές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, νεφροπάθειες, εγκυμοσύνη και κλειστοί πληθυσμοί όπως: προσωπικό και μαθητές σχολείων, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων).

Το εμβόλιο για τη γρίπη κάθε χρόνο έχει εμπλουτισμένη σύσταση, ώστε να περιλαμβάνει όλους τους νεοεμφανιζόμενους τύπους ιών γρίπης. Το φετινό εμβόλιο θεωρείται πολύ αποτελεσματικό, καθώς περιέχει και τους τρεις τύπους του ιού που αναμένεται ότι θα επικρατήσουν στην τρέχουσα ενδημική περίοδο. Η προστασία του είναι πιο πλήρης όταν χορηγείται έγκαιρα (πριν την έναρξη της έξαρσης των κρουσμάτων της γρίπης), κατά προτίμηση τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο, αφού απαιτούνται 2 βδομάδες για την ανάπτυξη αντισωμάτων. Τα παιδιά μέχρι 8 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, πρέπει να εμβολιάζονται με 2 δόσεις του εμβολίου με μεσοδιάστημα 1 μηνός. Όταν το αντιγριπικό εμβόλιο δεν γίνει κατά την περίοδο αυτή, μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε στιγμή, μόνο που η κάλυψη δεν θα είναι πλήρης. Τα εμβόλια της γρίπης πρέπει να γίνονται βέβαια κάθε χρόνο, καθώς όπως αναφέρθηκε η σύστασή τους ανανεώνεται, ενώ η ανοσία που πετυχαίνεται εξασθενεί μετά από 6 μήνες περίπου.

Καθώς κυκλοφορούν διάφορες ανεπιβεβαίωτες φήμες, θα πρέπει να τονισθεί ότι το εμβόλιο κατά της γρίπης είναι από τα πιο ασφαλή εμβόλια. Οι πιθανές παρενέργειες είναι σπάνιες και συνήθως τοπικές, στο σημείο δηλαδή της ένεσης, οι οποίες γρήγορα και αυτοπεριορίζονται. Οι σχετικά σοβαρότερες παρενέργειες δεν είναι άλλες από πυρετό, μυαλγίες και πονοκεφάλους, οι οποίες αντιμετωπίζονται συμπτωματικά και πάντως δε διαρκούν περισσότερο από 1 με 2 ημέρες.

Ο εμβολιασμός λοιπόν κατά της γρίπης αποτελεί έναν ασφαλή εμβολιασμό και αυτό προκύπτει από την τεράστια κλινική εμπειρία μετά από πολλά εκατομμύρια εμβολιασμούς σε όλο τον κόσμο. Για αυτό δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση η υιοθέτηση δοξασιών, ο εφησυχασμός και ο μη εμβολιασμός κατά της γρίπης, ακόμη και των υγειονομικών, κάτι που θα πρέπει να θεωρείται και ως αντικοινωνικό. Δυστυχώς η έλλειψη εμπιστοσύνης και η καχυποψία φαίνεται να υπάρχει μέχρι σήμερα σε μέρος του πληθυσμού και για το λόγο αυτό χρειάζεται περισσότερη και σωστότερη ενημέρωση και πληροφόρηση.

Ας επισημάνουμε κλείνοντας ότι η συντριπτική πλειονότητα από τα 145 άτομα που κατέληξαν από τη γρίπη την περσινή περίοδο 2013-2014 ήταν μη εμβολιασμένοι, αν και ανήκαν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαν να είχαν σωθεί με το εμβόλιο, καθώς ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος που έχει εμβολιασθεί εμφανίσει συμπτώματα της γρίπης, παρουσιάζει πιο ήπια τα συμπτώματα και πολύ λιγότερες από τις επιπλοκές που μπορεί να οδηγήσουν σε νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Αθανάσιος Τσακρής
Καθηγητής Μικροβιολογίας
Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών